ગાંડીનું રૂપ / A Male Nomad As A Female Mad (19 Pictures & Text)

1

2

 3

4

5

"તારી ઠાઠડી બોંધું, તારો રાજિજયો ખઉં, દારૂ પીન્ મારઅ, મારા ભૈનો હારો, ઘોઘરો જાલીન્ મારી નાખું, મુઢામ્ ઘાઘરાનો ડૂસો નાખું." વડાલીની સડકો પર એક ગાંડી આવું આવું બોલતી જાય, ઝઘડતી જાય, લોકોને ડરાવતી જાય ને ભગાડતી જાય.

6

તરસની જરા અસર મટાડું

7

થાકને ઘડી દૂર ભગાડું

8

હવે આંગિક ભાવ જગાડું (from 8 to 16)

9

10

11

12

13

14

15

16

17

પાણી સાથે અભિનય પીવું

18

રૂપ ખરું પણ અભિનય નહીં

19

બાળકી મને ઓળખી ગયી

'ગાંડીનું રૂપ' શીર્ષક કદાચ પજવનારું લાગ્યું હોય, પણ આ શીર્ષક વગર છૂટકો નહોતો, પણ તમે ધાર્યું એના કરતાં કારણ જુદું છે. અહીં આવતું 'રૂપ' આંખગત શબ્દ માટેનું નથી, પણ બહુરૂપીનું એક રૂપ છે. હા, તસવીરમાં જે ગાંડી દેખાય છે એ સ્ત્રી નથી પુરૂષ છે. કિશનલાલ બહુરૂપી, ઇડરમાં રહે છે. ૧૪-૫-૧૯૫૯માં જન્મનાર આ જણ નખશિખ કલાકાર છે, કારણ  કિશનલાલ બહુરૂપી-કલાને લોકકલામાં શ્રેષ્ઠ માને છે. પેટલાદ(ખેડા)ની આર.કે. કોલેજમાં એટીકેટી (A.T.K.T.) સોલ્વ ન કરી શકવાના કારણે કિશનલાલ સ્નાતક ભલે ન થઇ શક્યા, પણ તેમની પરંપરાગત કલાના એ ડાૅક્ટરેટ તો ખરા જ. આ ભાવાવેશમાં નથી લખતો, પણ કિશનલાલની સાથે તાપમાં આખો દિવસ ફરતી વખતે (સવારે નવ વાગ્યાથી બપોરે ત્રણ વાગ્યા સુધી) તેમની પાસે જે જાણ્યું તે પછી લખું છું. તેમને ચકાસવા માટે બહુરૂપી વિશેના મારા થોડાઘણા અભ્યાસને પણ ખપમાં લીધો હતો. બે ઉદાહરણ આપું, જરાં જુદાં છે પણ ઉપયોગી થઇ પડશે, રસ્તામાં ગાંડીના અભિનય દરમિયાન મેં વચ્ચે વચ્ચે બેચાર પ્રશ્નો પૂછ્યા, જવાબ મળ્યા, "પબ્લિકનું વિચારવું પડે. સામેવાળાના ચહેરાના ભાવ જોવા પડે અડધો કિલોમીટરની રૅન્જમાં ધ્યાન રાખવું પડે." પછી ઠપકાના સૂર સાથે એક હળવી ચેતવણી પણ, "ઉમેશ, તું આમ વચ્ચે પૂછે છે, તો ડિસ્ટર્બ થવાય છે. આમાં ડિસ્ટર્બ ન થવાય, ડિસ્ટર્બ થવાય તો પાછું નોર્મલ થઈ જવાય."

લોકકલાનો સમય હવે ઝાઝું ટકવાનો નથી, આપણે ભલે લોકકલાને સંસ્કૃતિના ભાગરૂપે એનું ગૌરવ લઇએ પણ લોકકલાકારોની દરકાર ને કદર તાળીઓ ને બે-પાંચ-પચાસ-સો રૂપિયા સુધી સીમિત રાખી છે. કિશનલાલે તો બહુરૂપી-કલાના જોરે કુટુંબને સારી પેઠે નભાવ્યું. તેમના બે દીકરા લાલાભાઈ ને બોની પણ લોકકલાના વ્યવસાયમાં જોડાઈ ગયા છે, અલબત્ત મેં એમના ચહેરાઓ પર નિરાશા ને થાક બેઉં બળિયાને સાથે જોયા છે.

(સરનામું : કિશનલાલ બહુરૂપી, પાંચ હાટડીઓ, બ્રાહ્મણની વાડી પાસે, રાજમહેલ રોડ, ઇડર, જિલ્લો : સાબરકાંઠા. Mobile : +9196623-19487)

A Swarnim Gujarat Child (10 Pictures)

1

 2

 3

 4

 5

 6

 7

 8

9

10

                            Dear Gujarat,

                            Why are you getting me worked so?

Close But Closed

A Kid

A Vibrant Gujarat Family

'The Waiting For Godot'

Without Childhood

Sorry Mr. Mahatma (Promo Of Documentary)

Dear Friend,

This is the promo of (1.37 mnts) my documentary ‘Sorry Mr. Mahatma’ on after 1 year of hooch tragedy (Laththakand) which got in Ahmedabad, July-2009. The subject of this documentary is what the situation of affected families is. (1 is title cover of Documentary & 2 is Promo of one)

Umesh (+919428039964)

1

2

Steve McCurry's Picture Reminded My One (4 Pictures & Text)

I clicked above picture of a ‘Bahuroopi (A Nomad)’ near the  Adalaj (Gujarat) on 22-8-2008, that time I don’t know anything about Steve McCurry, well-known photographer of ‘National Geographic Magazine’ and his work. In 2009 I stayed three days with him (from 28 to 30 May) as an interpreter on behalf of “Vicharta Samuday Samarthan Manch”. Then Steve was here to click pictures of people of nomadic tribes of Gujarat. Let me say plainly, that was bitter and sweeter experience.

Now, why am I writing this? I say, I say, Steve McCurry had clicked a picture which is below, in Bombay, 1995. Steve’s below one and my above one both have similarities: both are clicked from the inside of the four-wheeler. There are two kinds of begging in the pictures. In Steve’s one begging is due to helplessness and in my one begging is due to force of social system. Now Bahuroopis don’t make their traditional work, some are doing so, but their number is not more.

This can be said coincidence. On 1^st October I saw Steve’s picture in ‘Photography Then and Now’ (page no. 169, year 1998) published by ‘The National Geographic Society’ which reminded me my one and then I felt to publish it on blog with Steve’s one.

Picture clicked by Steve 

Steve McCurry's 2 pictures are below clicked by me
1

 2

સ્થળાંતર. શું શિક્ષણ ! શું લોકશિક્ષણ ! / The Migration In The Morning (10 Pictures & Text)

1

 2

 3

 4

 5

 6

 7

 8

 9

 10

તસવીરમાં રહેલા માણસોની જાતિ ઓળખાઈ જાય એમ છે. કોઈથી ન પણ ઓળખાય, છતાં જાતિવિશેષનો ઉલ્લેખ ટાળું છું. મુદ્દે આ સ્થળાંતરિતો છે. આ સ્થળાંતરિતો પોતાની પાછળ કેટલું બધું મુકતાં જાય છે : બાળપણ, સલામત જીવન, સરકારની બેજવાબદારી, સમાજનું બંધિયારપણું, સંસ્થાઓની સીમિતતા, આપણી અડધીપડધી સંવેદનશીલતા ને બીજું ઘણું બધું, નૈ!